Νηστεία! Προσωπική υπόθεση και όχι μόνο!

Η νηστεία σε μεγαλύτερες κοινωνικές ομάδες, όπως γίνεται με τις θρησκευτικές νηστείες, συμβόλιζε περιόδους της ζωής και της φύσης. Γινόταν κατά τις περιόδους της χειμερινής και εαρινής ισημερίας και προετοίμαζε το σώμα καθώς συμβόλιζε τον συντονισμό με την αλλαγή της εποχής.

Νηστεία!

Η νηστεία έχει πολλές εκφράσεις. Έχει χρησιμοποιηθεί από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας σε όλους τους πολιτισμούς. Έχει πολλές θεραπευτικές προεκτάσεις, και έχει μελετηθεί και στις σύγχρονες κοινωνίες ως προς τα οφέλη. 

Η νηστεία ετυμολογικά βγαίνει από τις λέξεις νη- + ἐσθίω νη (=δεν) και το ρήμα εσθίω (=τρώω). Αρχικά σήμαινε πλήρη αποχή από την τροφή, δηλαδή αφαγία. 

Στα ζωάκια μας, όσοι έχουμε κατοικίδια ή έχουμε περάσει κάποιο χρόνο με τους μικρούς μας φίλους, έχουμε παρατηρήσει ότι σε περίοδο που νοσεί το ζωάκι, το πρώτο πράγμα που κάνει είναι να σταματάει την πρόσληψη τροφής με το που νιώσει ότι κάτι δεν πάει καλά στο σώμα του. ‘Ενας άνθρωπος που βρίσκεται σε σύνδεση με το σώμα του, μόλις αρχίσει να νιώθει α-σθένεια κόβει την πρόσληψη τροφής ώστε ο αμυντικός μηχανισμός να εστιάσει στην επαναφορά του συστήματος.

Η νηστεία είναι μια φυσική λειτουργία του σώματος το οποίο δεν είναι φτιαγμένο να λαμβάνει τροφή τόσο πολύ και τόσο συχνά όσο έχουμε μάθει με τον μοντέρνο τρόπο ζωής στην πόλη. Με την μείωση λήψης τροφής ή με την αποχή από την τροφή όταν αυτό χρειάζεται, το σώμα παίρνει τον χρόνο του να ενεργοποιήσει κάποιους μηχανισμούς αυτοΐασης. Αλλιώς αποκαλείται “αυτοφαγία”.

Κατά την αυτοφαγία η αμυντική δύναμη του σώματος ελέγχει και καθαρίζει τα υπολοίματα που υπάρχουν στο σώμα είτε από ίχνη εξωτερικών βλαπτικών παραγόντων (π.χ. ένα κρύωμα) ή εσωτερικών βλαπτικών παραγόντων (π.χ. μία φλεγμονή). Το σώμα παίρνει τον χρόνο που χρειάζεται να εστιάσει στο πιο σημαντικό που έχει να διορθώσει. 

Υπάρχουν πολλά είδη νηστείας. Όταν ακολουθούμε την θεραπευτική νηστεία με κάποιον θεραπευτή μπορεί να μας προτείνει διαλειμματική νηστεία εντός του 24αώρου, κάποια μέρα ή λίγες μέρες αφαγίας μόνο με πόση νερού, ή σε πιο ακραίες περιπτώσεις μιλάμε για την ξηρασία, δηλαδή πλήρους αποφυγής τροφής και νερού. Στις θεραπευτικές νηστείες έχουμε κάποιον που μας παρακολουθεί και συζητάμε την εξέλιξη καθώς και την επανένταξη της τροφής με συγκεκριμενη σειρά. 

Στο κομμάτι της νηστειοθεραπείας υπάρχουν και περιπτώσεις θεραπευτικών κρίσεων, και επειδή είναι ευαίσθητο θέμα, όποιος ακολουθεί κάτι τέτοιο χρειάζεται συμβουλή και καθοδήγηση από τον θεραπευτή του.

Η νηστεία και οι αλλαγές των εποχών

Η νηστεία σε μεγαλύτερες κοινωνικές ομάδες, όπως γίνεται με τις θρησκευτικές νηστείες, συμβόλιζε περιόδους της ζωής και της φύσης. Γινόταν κατά τις περιόδους της χειμερινής και εαρινής ισημερίας και προετοίμαζε το σώμα καθώς συμβόλιζε τον συντονισμό με την αλλαγή της εποχής. Μέσα από αυτήν την προετοιμασία του σώματος υπήρχε μια καλύτερη κατανόηση της κυκλικότητας και του διαχωρισμού ότι δεν είναι όλα για όλες τις εποχές, καθώς βλέπανε ποια ειναι η ιδιαιτερότητα της κάθε εποχής. 

Τον Χειμώνα η τροφή είναι  πλούσια με περισσότερα λιπαρά, όπως το κρέας και οι ξηροί καρποί, επειδή το σώμα συγκρατεί αυτά που χρειάζεται για να παράξει θερμότητα και μόνωση για τα κύτταρα και την αποφυγή των κρυολογημάτων. Η τροφή χαρακτηρίζεται από πολλά θερμά και υγρά ώστε να κρατάμε την εσωτερική μας θερμοκρασία σε τέτοιο επίπεδο που να αντιμάχεται την εξωτερική. 

 

Με τον ερχομό της άνοιξης το σώμα αρχίζει να αναζητά λιγότερη τροφή. Αυτός είναι ο πρακτικός σκοπός της 40αήμερης νηστείας πριν το Πάσχα. Αυτή η νηστεία προέρχεται από πολύ αρχέγονες ρίζες, από παραδόσεις που σχετίζονται με την παρατήρηση της φύσης. Προετοιμάζει το σώμα για πιο θερμό περιβάλλον, αρχίζει και η φύση να παράγει περισσότερα λαχανικά και φρούτα. Αρχίζει η γη να έχει περισσότερα χρώματα άρα και η τροφή μας.

Η φύση από μόνη της μας οδηγεί στην τροφή του καλοκαιριού, όπου πλέον μιλάμε για κυρίως ωμά φρούτα και λαχανικά που με τους χυμούς τους δροσίζουν το σώμα. Η φύση μάς προσφέρει απλόχερα αυτά που χρειαζόμαστε για να αντιμετωπίσουμε την καλοκαιρινή ζέστη. Το καλοκαίρι η τροφή είναι ακόμα λιγότερη και τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά έχουν ως αποτέλεσμα την εύκολη κίνηση των χυμών του σώματος. Με τα χρώματα και τα αρώματα των φρούτων του καλοκαιριού που μιλάμε για την κορύφωση της ενέργειας, το πύρινο στοιχείο (φωτιά).

Προς το τέλος του καλοκαιριού μετά το δεκαπενταύγουστο, με τα μελτέμια, αλλάζει πάλι ο καιρός και προετοιμάζει το σώμα στην έλευση του φθινοπώρου όπου αλλάζουν πάλι τα χρώματα της γης και της τροφής. Εκεί ξαναρχίζει ο κύκλος των πιο θερμών τροφών. Εκεί πάλι στην φθινοπωρινή ισημερία υπάρχει άλλη μία μεγάλη νηστεία, επειδή ακολουθεί περίοδος περισσότερης τροφής, ο χειμώνας. 

Ουσιαστικά ο σκοπός αυτών των μεγάλων περιόδων νηστείας είναι μια μαζική προετοιμασία για την αλλαγή του καιρού, άρα και των εσωτερικών συνθηκών του σώματος. Μας βοηθούν στην εσωτερική μας συνδεση για αρμονική κίνηση της ενέργειας μέσα και έξω από το σώμα.

Η νηστεία ως προσωπική υπόθεση

Μια νηστεία μπορεί να γίνει τελείως προσωπική υπόθεση ώστε ο σκοπός να είναι να εστιάσει κάποιος στην πνευματική ανάταση.

Ο δικός μου ορισμός για τη νηστεία ειναι η συνειδητή αποχή από τις προσκολλήσεις μας. Η ευκαιρία να απαγκιστρωθούμε από μοτίβα/συνήθειες/συμπεριφορές/πεποιθήσεις/συναισθήματα που πλέον είναι δυσλειτουργικά.

Η νηστεία έχει επέκταση στις αισθήσεις από εισερχόμενα ερεθίσματα, καθώς επίσης υπάρχει και η νηστεία ομιλίας. Η νηστεία των αισθήσεων είναι το να αφήνουμε τις αισθήσεις μας να ξεκουραστούν. Στο μοντέρνο τρόπο ζωής στην πόλη μιλάμε για έκθεση σε θόρυβο οπτικό και ηχητικό. Άρα μπορούμε να κάνουμε κάτι τέτοιο μειώνωντας τις ώρες έκθεσής μας στο κινητό, στον υπολογιστή, στην τηλεόραση φτιάχνοντας ένα περιβάλλον πιο ήσυχο, όπως η ήρεμη ατμόσφαιρα σε κάποιον χώρο χαλάρωσης. Ή με το να κλείνουμε τα μάτια μας και να τα αφήνουμε να ξεκουράζονται, ή με το να βγαίνουμε σε ανοιχτό περιβάλλον και να αφήνουμε το βλέμμα να πλανάται στον ορίζοντα. Τον ακουστικό θόρυβο της πόλης τον γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά, για αυτό έχει σημασία η ησυχία και η παύση λήψης ηχητικής πληροφορίας έστω και για μία ώρα μες στη μέρα.

Σε πιο προχωρημένα επίπεδα μπορεί κάποιος να βιώσει μέρες απουσίας λήψης οποιουδήποτε ερεθίσματος, συνήθως γίνεται σε μεγάλες εκδρομές ή retreat που έχουν συγκεκριμένο στόχο. 

Η νηστεία ομιλίας είναι εξίσου σημαντική και δυνατή καθώς επιφέρει διανοητική κάθαρση. Μας φέρνει αντιμέτωπους με τον φλύαρο νου, και την εσωτερική φασαρία, όπως μου αρέσει να αναφέρομαι στη φασαρία μέσα μας. Η νηστεία ομιλίας είναι μια πρακτική που αποφεύγεται οποιαδήποτε λεκτική επικοινωνία και αν χρειαστεί να μιλήσει κάποιος μπορεί να το κάνει σε πολύ ήπια ένταση, σχεδόν ψιθυριστά με άχνα.

Η νηστεια καθώς μας φέρνει αντιμέτωπους με τη στέρηση, μας οδηγεί σε βαθιά εσωτερική σύνδεση. Μας διδάσκει πώς να εκτιμάμε τα λιγότερα και ταυτόχρονα να μην νιώθουμε “λίγοι” ή ότι υστερούμε. Να εκτιμούμε την αφθονία της απλότητας και της λιτότητας.

Μια τεχνητή στέρηση που μας φέρνει σε σύνδεση με την εσωτερική φωνή και την παρατήρηση αν στερούμενος την “αδυναμία μου” ξεσπάω κάπου αλλού. Π.χ. Στερούμαι της σοκολάτας/ζάχαρης/γλυκού. Μου ξεσπάει σε κατανάλωση αλκοόλ; σε ψώνια; με αποσυνδέει; τι μου δημιουργεί;

Η περίοδος της γενικευμένης νηστείας είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για εσωτερική αναζήτηση και επανασύνδεση με τους κύκλους της φύσης. Να μπορέσουμε να κάνουμε ένα βήμα πίσω από τη σύγχρονη ζωή με τους τόσο γρήγορους ρυθμούς που ή περνάει από μπροστά μας και μένουμε στην αδράνεια ή χάνουμε την ικανότητα παρατήρησης μέσα από τη συνεχή δράση. Ας πάρουμε την ευκαιρία για επαναπροσδιορισμό της προσωπικής μας ισορροπίας, για αυτά που έχει ο καθένας ως δική του ανάγκη στο εδώ και τώρα. 

Συνειδητή χρήση της τεχνολογίας

Μετά από μία πρόσφατη εμπειρία που μέσα σε 1 δευτερόλεπτο δεν είχα το κινητό μου πάνω μου, κοντά μου, γύρω μου για κάποιες μέρες… έχω να παρατηρήσω ότι είμαστε περισσότερο εθισμένοι σε αυτές τις συσκευές απ’όσο θα έπρεπε.

Read More »

2023, ο απολογισμός

Ερχόμαστε στο τέλος Δεκεμβρίου να γυρίσουμε με χαμόγελο, να κοιτάξουμε όλα όσα μας δίδαξε η προηγούμενη χρονιά,τις εμπειρίες, τις καταστάσεις, τους ανθρώπους που συναντήσαμε ή αποχαιρετήσαμε.

Read More »